یکی از مهمترین عناصر در طراحی ساختمان، نمای ساختمان است. طراحی نمای ساختمان شامل انتخاب مصالح ساختمانی، الگوها و رنگ‌ها، جزئیات ساختاری و طرح‌بندی فضا است. هدف از طراحی نما، ارائه یک برجستگی زیبا به ساختمان، هماهنگی با محیط اطراف و ایجاد تعامل با ساکنین ساختمان است.
ایده برای بازسازی آپارتمان و خانه‌های قدیمی
انواع نمای ساختمان
در طراحی و دیزاین نما، مواد ساختمانی اهمیت زیادی دارد. از مواد مختلفی مانند سنگ، سیمان، آجر، شیشه، فلز و چوب برای طراحی نمای ساختمان استفاده می‌شود. هر کدام از این مواد قابلیت‌ها و ظاهری خاصی دارند که به طراح بستگی دارد کدام مورد را انتخاب کند.
همچنین، الگوها و رنگ‌های استفاده شده در نما بسیار مهم است. الگوها و ساختارهای هندسی می‌توانند جذابیت و تنوع را به نما اضافه کنند.
در طراحی نما، جزئیات ساختاری اهمیت بسزائی دارند. جزئیاتی مانند پنجره‌ها، درب‌ها، سقف‌ها و حفاظ‌ها به طراحی نما جلوه و زیبایی می‌بخشند. این جزئیات باید با سبک و ظاهر کلی ساختمان هماهنگی داشته باشند.
همچنین، طرح‌بندی فضا و ترتیب المان‌ها در طراحی نما مهم هستند. استفاده از المان‌های مختلف مانند سطوح صاف، استفاده از نورپردازی مناسب و ایجاد تنوع و حرکت در نما می‌تواند به جذابیت آن بیفزاید. در این بخش به بررسی انواع سبک‌های طراحی نمای ساختمان می‌پردازیم:
نمای مدرن
طراحی نمای مدرن ساختمان یک سبک طراحی معماری است که بیشتر در دهه‌های اخیر رواج یافته است و از موادی مانند شیشه، فلز و بتن استفاده می‌شود. این سبک معماری به خطوط ساده، سطوح صاف و استفاده از نمای شفاف و شیشه‌ای توجه دارد.
طراحی نمای مدرن به جلوترین حد ممکن از استفاده از مواد ساختمانی و اجزای سازه متداول می‌رود و تلاش دارد تا با استفاده از خطوط ساده، فرم‌های هندسی، سطوح صاف و نمایی تمیز و شفاف، ظاهری کم‌جزئی‌تر و متعادل‌تر به ارمغان بیاورد.
در طراحی نمای مدرن ساختمان، استفاده از شیشه بزرگ و نمایی شفاف وجه حاکمیت دارد و به ساختمان اجازه می‌دهد تا از نور طبیعی بهره ببرد و احساس اتصال با محیط خارجی را به کاربران منتقل کند. این سبک دیزاین نمای ساختمان، همچنین از سقف‌ها و دیوارهای منحنی، خطوط هندسی و ایجاد جلوه‌های سه‌بعدی بهره می‌برد.
نمونه طراحی نمای ساختمان مدرن
همانطور که در بالا گفته شد، در نمای مدرن ساختمان، اصول سادگی و تمیزی به کار رفته که به طراح ساختمان این اجازه را می‌دهد تا جزئیات غیرضروری را حذف کند و به جلب توجه نیاز نداشته باشد. استفاده از رنگ‌های ساده و مناسب یکی از ویژگی‌های نمای مدرن است. در این بخش می‌توانید نمونه طراحی نمای مدرن ساختمان را جهت ایده گرفتن مشاهده کنید.
نمای کلاسیک
نمای کلاسیک ساختمان یکی از سبک‌های معماری است که از طراحی‌های سنتی الهام گرفته و نماهای زیبا و باشکوهی بوجود می‌آورد. در این سبک طراحی معمولاً از متریال ساختمانی مانند سنگ، آجر و چوب استفاده می‌شود و با استفاده از جزئیات تزئینی فراوان به ساختمان جلال و شکوه می‌بخشد.
در طراحی نمای ساختمان به سبک کلاسیک از تزئینات فراوان و عناصر معماری سنتی مانند ستون‌ها، پیش‌بندها، پیشاب‌ها و نمای‌های خشتی یا سنگی استفاده می‌شود.
نمای کلاسیک ساختمان به نمایی با جزئیات غنی، اشکال منحنی و تزئینات فراوان معروف است. در این سبک از طراحی ساختمان، از تکنیک‌های تزئینی پیچیده مانند سنگ‌های تراشیده شده، الگوها و کنده‌کاری‌ها استفاده می‌شود.
نمای نئوکلاسیک
نمای نئوکلاسیک ساختمان بسیار متفاوت است و از سبک قدیمی کلاسیک الهام گرفته شده است. این سبک طراحی معماری بیشتر در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ برجسته بوده و برخی از ساختمان‌های مهم و تاریخی در سراسر جهان به این سبک ساخته شده‌اند.
در طراحی نمای ساختمان به سبک نئوکلاسیک، از عناصر و جزئیات معماری کلاسیک یونانی و رومی مانند ستون‌ها، پیش‌بندها، نمای حفره دار، پیشاب‌ها و تزئینات کاری استفاده می‌شود.
در طراحی نمای نئوکلاسیک ساختمان معمولاً از متریال ساختمانی سنگ، آجر و چوب استفاده می‌شود. در این نماها معمولاً از رنگ‌های طبیعی مانند سفید، قهوهای، قرمز و کرمی استفاده می‌کنند. از دیگر ویژگی‌های نمای نئوکلاسیک می‌توان به بزرگی نما و تزئینات پیچیده و با جزئیات اشاره کرد.
نمونه طراحی نمای نئوکلاسیک
طراحی نمای نئوکلاسیک ساختمان به منظور ایجاد حس جلال و بزرگی در بیننده است. این سبک از دیزاین نمای ساختمان معمولاً در ساختمان‌های عمومی و تاریخی همچون موزه‌ها، ادارات و مجموعه‌های فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به مشاهده تعدادی نمونه طراحی نمای نئوکلاسیک می‌پردازیم.
نمای مینیمال
نمای مینیمال یکی دیگر از سبک‌های طراحی نمای ساختمان است که به سادگی، کم‌بودن جزئیات غیرضروری و تمیزی تاکید دارد. این سبک معماری بیشتر در دهه‌های اخیر رواج یافته و هدف آن، ایجاد یک فضای آرام است.
در نمای مینیمال از طراحی‌های ساده با استفاده از خطوط مستقیم، سطوح صاف، فرم‌های هندسی و استفاده از رنگ‌های ساده مانند سفید، خاکستری و مشکی برای ایجاد جلوه‌ای ساده و تمیز استفاده می‌شود. در این سبک، تمامی جزئیات غیرضروری و پیچیده حذف می‌شوند.
در دیزاین نمای ساختمان به سبک مینیمال، از نور طبیعی استفاده می‌شود و سادگی در نمای بیرونی و پنجره‌ها بسیار اهمیت دارد. سطوح شیشه‌ای و شفاف حاکمیت دارند تا نور طبیعی به طور کامل در فضا در جریان باشد.
در نمای مینیمال از مواد مدرن مثل شیشه، فلز و بتن استفاده می‌شود که به فضا حس صنعتی و مدرنیته می‌دهد. برخلاف سبک‌های دیگری که از تزئینات زیادی استفاده می‌کنند، در نمای مینیمال هدف ایجاد یک فضای ساده و بدون اضافات غیرضروری است.
نمای اسلامی
یکی از مهمترین سبک‌های معماری در طراحی نمای ساختمان، نمای اسلامی است که به عنوان نماینده هنر و زیبایی اسلامی شناخته شده است. این سبک طراحی در ساختمان‌ها و بناهای اسلامی، از قرون وسطی تا امروز رواج یافته است.
در طراحی نمای اسلامی معمولاً از الگوها، طرح‌های هندسی، تزئینات گلدار، خطوط معنوی و کاشی‌های زیبا و دست‌خط‌های هنری استفاده می‌شود. در تزئینات برای طراحی نمای اسلامی از کاشی‌کاری، نقاشی، موزائیک و کنده‌کاری استفاده می‌کنند و از طرح‌ها و موتیف‌های هندسی آبادیان، گل‌ها، بندانه‌ها، خطوط انعکاسی و تکرار استفاده می‌شود.
در نمای اسلامی، استفاده از لونه‌ها، گنبدها، قوس‌ها، مناره‌ها و میناره‌ها جزئی از زیبایی‌های طراحی ساختمان به حساب می‌آیند.
در این سبک، استفاده از رنگ‌های زنده و ترکیبات رنگی زیبا رایج است. از جمله رنگ‌های مرسوم در نمای اسلامی سفید، آبی، سبز و رنگ‌های شکوه‌آفرین مانند طلایی و خرمایی است.
نمای رومی
یکی از مهمترین سبک‌های طراحی نمای ساختمان، نمای رومی است. این سبک طراحی از زمان شهرسازی و شکوفایی امپراتوری روم در قرون اول تا سوم میلادی تا کنون رواج یافته است. این سبک طراحی معماری تأثیر بسزائی در سبک‌های رنسانس و نئوکلاسیک گذاشته است.
در طراحی نمای رومی معمولاً از عناصری مثل استوانه‌ها، ستون‌ها، ارکان و پیشاب‌ها استفاده می‌شود. استفاده از پیشاب‌ها، خط‌کشی‌ها، قوس‌ها و طرح‌های هندسی در طراحی نمای رومی نیز مرسوم است.
در نمای رومی، استفاده از رنگ‌های سیاه و سفید درساختمان‌ها رایج است. استفاده از رنگ‌های شاد و زنده در برخی مراحل نشانگر ثروت و شکوه است. همچنین، استفاده از جزئیات و تزئینات طلاکاری، موزائیک و فرم‌های هندسی در این سبک از طراحی ساختمان اهمیت دارد.
نمای رومی علاوه بر زیبایی و ثروت، بیانگر قدرت است. یکی از مهمترین ویژگی‌ها در دیزاین نمای ساختمان به سبک رومی، تعدد پرسپکتیو و ایجاد احساس حجم و بزرگ‌نمایی است.
این سبک طراحی معماری، معمولا در ساختمان‌های عمومی مانند تئاترها، بانک‌ها، کلیساها و همچنین ساختمان‌های دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طراحی نما براساس کاربری
آپارتمان مسکونی
در طراحی نمای ساختمان‌های مسکونی، به عواملی مانند جذابیت بصری، حفظ حریم زندگی ساکنان و نوع ویژگی‌های محلی (به عنوان مثال، نمای شهری یا مناظر طبیعی) توجه می‌شود.
ساختمان تجاری
در ساختمان‌های تجاری مثل فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و دفاتر، دیزاین نمای ساختمان مهمترین عامل در جذب مشتریان است. مهمترین ویژگی یک ساختمان تجاری این است که برای جلب توجه و جذب مشتریان باید دارای یک طراحی منحصربفرد و شناخته شده باشد.
ساختمان اداری
در طراحی نمای ساختمان‌های اداری مانند ساختمان‌های دولتی و دفاتر شرکت‌ها، اصول زیبایی، پیشرفته‌بودن و حرفه‌ای بودن، بسیار مهم است. زیرا این ساختمان‌ها نشانگر قدرت جامعه است و نیاز به طراحی خاص دارد.
ساختمان آموزشی
نمای ساختمان‌های آموزشی مانند دانشگاه‌ها و مدارس باید به طور هماهنگ با محیط آموزشی طراحی شوند و برای ایجاد محیطی راحت و الهام‌بخش برای دانشجویان و دانش‌آموزان مناسب باشد.
نمای ویلایی
پس از طراحی و ساخت ویلا، اجرای نمای ویلایی معمولاً به صورت حجیم و قابل مشاهده طراحی می‌شود. طراحی نمای ویلایی می‌تواند متنوع و بسته به سبک معماری و منطقه باشد. به طور معمول، از موادی مانند سنگ، چوب، شیشه و فلزات طبیعی استفاده می‌شود.
اهمیت نما در طراحی ساختمان
نما در طراحی ساختمان اهمیت بسیار زیادی دارد و نقش حیاتی در جلب توجه، ایجاد هویت و تعریف ظاهری ساختمان دارد. در زیر به تعریف برخی از اهمیت‌های نما در طراحی ساختمان پرداخته‌ایم:
جلب توجه: نمای ساختمان، اولین چیزی است که افراد در مقابل ساختمان می‌بینند. طراحی نما با استفاده از الگوها، رنگ‌ها و جزئیات جذاب، تمام توجه را به سمت ساختمان جلب می‌کند و برای ساختمان جاذبه ایجاد می‌کند.
شناخت: نما می‌تواند به شناخت بهتر ساختمان کمک کند. با استفاده از عناصر بصری منحصر به فرد و طرح‌های مناسب، می‌توان هویت و شخصیت ساختمان را شناخت.
تأثیر روحی: نما تأثیر زیادی بر روحیه و احساسات افراد می‌گذارد. طراحی نما با استفاده از الگوها، رنگ‌ها و جزئیات مناسب حس خوشایند و آرامش را به افراد منتقل می‌کند.
تأثیر محیطی: طراحی نما تأثیر بزرگی بر محیط پیرامون می‌گذارد. استفاده از عناصر محیطی تطبیق‌پذیر و استفاده از رنگ‌ها و متریال‌های مناسب، ارتباط معماری با محیط را بهبود می‌بخشد و به ساختمان و محله ارزش افزوده می‌دهد.
تعامل با نور: نما می‌تواند تأثیر بزرگی بر تعامل با نور داشته باشد. طراحی مناسب نما به تنظیم و کنترل ورود نور طبیعی، افزایش روشنایی داخلی و کاهش استفاده از نور مصنوعی کمک می‌کند.
بازتاب معماری: نما نشان دهنده زبان معماری ساختمان است. طراحی مناسب نما می‌تواند بازتاب مورد نظر معمار را نسبت به مفهوم و هدف ساختمان داشته باشد و همچنین، ارتباط بین بیرون و درون ساختمان را تقویت کند.
طراحی نمای ساختمان براساس متریال
سنگ
استفاده از سنگ در دیزاین نمای ساختمان، ظاهری خاص و با استحکام بالا به ساختمان می‌بخشد. انتخاب نوع سنگ، رنگ و بافت آن، به سبک معماری و الزامات زیبایی نمای ساختمان بستگی دارد.
شیشه
در طراحی نمای ساختمان، استفاده از شیشه جلوه‌ای مدرن و شفاف به آپارتمان می‌بخشد. این متریال باعث نورپردازی بهتر و ایجاد احساس ارتباط میان داخل و خارج ساختمان می‌شود.
سیمان و بتن
استفاده از سیمان و بتن در طراحی نما، به ساختمان ظاهری ساده می‌بخشد. متریال سیمان و بتن در ایجاد ساختمان‌های پایدار و مقاوم به عنوان یکی از مهمترین متریال‌های ساختمانی استفاده می‌شوند.
چوب
به کارگیری چوب در طراحی نمای ساختمان جلوه‌ای گرم و طبیعی به ساختمان می‌بخشد. چوب می‌تواند به عنوان یک لایه پوششی برای نما استفاده شود یا در الگوها و سازه‌های متنوع به صورت دکوراتیو مورد استفاده قرار گیرد.
اصول دیزاین نمای ساختمان
هماهنگی با سبک معماری: طرح نما باید با سبک معماری کلی ساختمان هماهنگی و همخوانی داشته باشد. رنگ، متریال و جزئیات نما باید با سبک معماری ساختمان مطابقت داشته باشد و همگرایی بین آنها وجود داشته باشد.
تناسب و تعادل: نما باید با مقیاس و اندازه کلی ساختمان تطبیق داشته باشد و تعادل و هماهنگی در اندازه اجزا و جزئیات نما وجود داشته باشد. هر قسمت از نما باید با بخش‌های دیگر سازگار و تعامل داشته باشد.
تنوع: طراحی نما باید متنوع باشد و برای بیننده جذابیت ایجاد کند. استفاده از رنگ‌ها، متریال‌ها و جزئیات مختلف تأثیر بصری زیادی دارد و نما را زنده و جذاب می‌کند.
موقعیت و توجه به محیط: طراحی نما باید با توجه به محیط اطراف ساختمان، باغ و ویژگی‌های طبیعی طراحی شود و با موقعیت جغرافیایی ساختمان هماهنگ باشد.
استفاده از منابع طبیعی: در طراحی نمای ساختمان، استفاده از نور طبیعی، انتقال هوا و انرژی‌های طبیعی اهمیت بسیاری دارد. استفاده از پنجره‌ها، درب‌ها و جزئیات مناسب می‌تواند باعث کیفیت بهتر زندگی داخلی ساختمان شود.
استفاده از رنگ‌ها و بافت‌ها: انتخاب رنگ و بافت مناسب می‌تواند تأثیر بزرگی در جذابیت و ارتباط بصری با ساختمان بگذارد.
پایداری و حفاظت: طراحی نما باید به پایداری و حفاظت از ساختمان کمک کند. استفاده از متریال‌های مقاوم در برابر عوامل آب و هوایی و تجدیدپذیر طول عمر و کیفیت نما را بهبود می‌بخشد.
آپارتمان مسکونی
در طراحی نمای ساختمان‌های مسکونی، به عواملی مانند جذابیت بصری، حفظ حریم زندگی ساکنان و نوع ویژگی‌های محلی (به عنوان مثال، نمای شهری یا مناظر طبیعی) توجه می‌شود.
